After 12th काय करायचं? Science, Commerce, Arts नंतरचे कोर्सेस आणि नोकरी संधी. नमस्कार मित्रांनो! १२वीचा निकाल लागल्यानंतर अनेक विद्यार्थ्यांच्या मनात एकच मोठा प्रश्न असतो – “आता पुढे काय?” ही शंका अगदी नैसर्गिक आहे. कारण हाच तो टप्पा आहे जिथून तुमच्या करिअरची खरी सुरुवात होते. योग्य निर्णय घेतल्यास तुमचं भविष्य उज्वल होऊ शकतं आणि चुकीचा पर्याय निवडल्यास पुढे अडचणी येऊ शकतात. त्यामुळेच या टप्प्यावर योग्य मार्गदर्शन मिळणं खूप महत्त्वाचं आहे.
आपल्या शाखेनुसार योग्य करिअर निवडणं का महत्त्वाचं आहे?
१२वी नंतर काय करावं, हे ठरवताना सर्वात आधी आपण कोणत्या शाखेत (Science, Commerce, Arts) १२वी केली आहे हे महत्त्वाचं ठरतं. प्रत्येक शाखेप्रमाणे करिअरचे मार्ग वेगवेगळे असतात. काही कोर्सेससाठी प्रवेश परीक्षा लागते, काहीसाठी थेट प्रवेश मिळतो. त्यामुळे आपण कोणत्या विषयात रस घेतो, आपले गुणकौशल्य काय आहेत, याचा विचार करून पुढील अभ्यासक्रम निवडणं गरजेचं आहे.
या लेखात काय वाचाल?या लेखामध्ये तुम्हाला Science, Commerce आणि Arts – या तीनही शाखांनुसार उपलब्ध कोर्सेस, प्रवेश परीक्षा, आणि करिअर संधी यांची सविस्तर माहिती मिळेल. तुमच्यासाठी योग्य कोर्स कोणता असू शकतो, भविष्यात त्या क्षेत्रात संधी कशा आहेत, यावरही मार्गदर्शन दिलं जाईल. त्यामुळे तुम्ही कोणत्याही शाखेचे विद्यार्थी असाल, हा लेख तुम्हाला तुमच्या पुढील वाटचालीसाठी योग्य दिशा देईल.
आपल्याला व्हॉट्सऍप, इन्स्टाग्राम, टेलिग्राम आणि यूट्यूबवर अजूनपर्यंत Follow आणि Subscribe केल नसेल तर लगेच करून घ्या लेटेस्ट अपडेटच्या व्हिडिओसाठी.
12वी नंतर करिअर मार्गदर्शन – Career After 12th Best Courses for Science, Commerce, and Arts Students
| घटक (Aspect) | माहिती (Details) |
|---|---|
| लेखाचा विषय | 12वी नंतर कोणते करिअर पर्याय आहेत? (सायन्स, कॉमर्स, आर्ट्स) |
| मुख्य उद्दिष्ट | विद्यार्थ्यांना त्यांच्या शाखेनुसार योग्य करिअर निवडण्यात मार्गदर्शन करणे |
| शाखा समाविष्ट | सायन्स, कॉमर्स, आर्ट्स |
| समाविष्ट कोर्सेस प्रकार | Degree, Diploma, Professional, Vocational, Government Jobs |
| प्रवेश परीक्षा माहिती | NEET, JEE, CUET, UPSC, CA Foundation, CET इ. |
| करिअर संधी | सरकारी नोकऱ्या, खाजगी क्षेत्र, स्वरोजगार, स्पर्धा परीक्षा |
| उपयोग कोणाला होईल? | 12वी उत्तीर्ण विद्यार्थी, पालक व मार्गदर्शक |
🔬 After 12th Science Stream (सायन्स शाखा)
📌 What to Do After 12th Science? – १२वी Science नंतर काय करावं?
नमस्कार विद्यार्थ्यांनो! जर तुम्ही १२वी सायन्स शाखेतून उत्तीर्ण झाले असाल, तर तुमच्यासमोर खूप सारे करिअर पर्याय खुले आहेत. तुम्ही मेडिकल, इंजिनीअरिंग, फार्मसी, प्युअर सायन्स, डिफेन्स, डिझाईन, आयटी, किंवा गव्हर्नमेंट नोकऱ्यांची तयारी अशा विविध क्षेत्रांकडे वळू शकता.
🎓 Popular Courses in Science – Science शाखेतील लोकप्रिय कोर्सेस
| कोर्स नाव | अभ्यास कालावधी | मुख्य प्रवेश परीक्षा |
|---|---|---|
| MBBS | 5.5 वर्षे | NEET |
| BDS | 5 वर्षे | NEET |
| BAMS / BHMS | 5.5 वर्षे | NEET / CET |
| B.Sc. (Pure Science) | 3 वर्षे | CET / कॉलेज स्तरावर |
| B.E./B.Tech | 4 वर्षे | JEE / CET |
| B.Pharmacy | 4 वर्षे | CET |
| B.Sc. Nursing | 4 वर्षे | NEET / CET |
💼 Professional Courses After 12th Science – Science नंतर Professional कोर्सेस
- B.Sc. Agriculture
- B.Sc. Biotechnology
- B.Sc. Computer Science / IT
- Bachelor of Architecture (B.Arch)
- Bachelor in Design (B.Des)
- BCA (Bachelor in Computer Application)
🛠️ Diploma Courses After 12th Science – Science नंतर डिप्लोमा कोर्सेस
| डिप्लोमा कोर्सेस नाव | कालावधी | प्रवेश पद्धत |
|---|---|---|
| Diploma in Engineering | 3 वर्षे | DTE Maharashtra / CET |
| Diploma in Radiology | 2 वर्षे | Institute Based |
| Diploma in Nursing | 3 वर्षे | Institute Based |
| Diploma in Lab Technology | 2 वर्षे | College Based |
| Diploma in IT / Networking | 1-2 वर्षे | Private / Govt Inst. |
👮♂️ Government Job Opportunities After 12th Science – Science नंतर Government Job संधी
- NDA (National Defence Academy)
- Indian Navy / Air Force Technical Entries
- SSC CHSL / CGL (Graduation नंतर)
- MPSC / UPSC परीक्षांची तयारी
- ISRO / DRDO Technical Assistant
📝 Entrance Exams Required After Science – Science नंतर कोणत्या Entrance Exams द्याव्या लागतात?
| परीक्षा नाव | कोर्ससाठी उपयोग | अधिकृत वेबसाइट |
|---|---|---|
| NEET | MBBS, BDS, BAMS, Nursing | neet.nta.nic.in |
| JEE Main | Engineering (BE/B.Tech) | jeemain.nta.nic.in |
| MHT CET | Pharmacy, Engineering | cetcell.mahacet.org |
| CUET | B.Sc., Central Univ. | cuet.samarth.ac.in |
| NATA | B.Arch | nata.in |
🏫 Best Colleges for Science in India – Science साठी सर्वोत्तम कॉलेजेसची यादी
- IIT Bombay, Delhi, Kanpur
- AIIMS Delhi, Bhopal, Nagpur
- B.J. Medical College, Pune
- COEP Pune (Engineering)
- VJTI Mumbai
- ICT Mumbai
- Fergusson College, Pune
📈 Career Guidance in Science Stream – Science शाखेतील करिअर मार्गदर्शन
- मेडिकल क्षेत्रात करिअर करायचे असल्यास NEET ही प्रमुख परीक्षा आहे.
- इंजिनीअरिंग साठी JEE Main किंवा CET ची तयारी गरजेची आहे.
- सायन्सच्या विद्यार्थ्यांना रिसर्च, डेवलपमेंट, हेल्थकेअर, डिफेन्स, आणि गव्हर्नमेंट सेवेतील संधी मोठ्या प्रमाणावर आहेत.
- सॉफ्टवेअर आणि IT क्षेत्रातील नोकऱ्याही उत्तम पगाराच्या असतात.
📊 After 12th Commerce Branch (कॉमर्स शाखा)
📌 What to Do After 12th Commerce? – १२वी Commerce नंतर काय करावं?
नमस्कार विद्यार्थ्यांनो! १२वी कॉमर्स नंतर करिअर निवडताना अनेक पर्याय उपलब्ध असतात. तुम्ही अकाउंटिंग, फायनान्स, मॅनेजमेंट, लॉ, IT, किंवा सरकारी नोकरी अशा विविध क्षेत्रांमध्ये करिअर करू शकता. योग्य मार्गदर्शन आणि तयारीने तुम्ही उत्तम भविष्य घडवू शकता.
🎓 Top Courses After 12th Commerce – Commerce शाखेतील टॉप कोर्सेस
| कोर्स नाव | अभ्यास कालावधी | प्रवेश पद्धत |
|---|---|---|
| B.Com (General) | 3 वर्षे | कॉलेज प्रवेश |
| BBA (Management) | 3 वर्षे | CET / कॉलेज प्रवेश |
| BMS (Management Studies) | 3 वर्षे | कॉलेज प्रवेश / CET |
| BAF (Accounts & Finance) | 3 वर्षे | कॉलेज प्रवेश |
| BBI (Banking & Insurance) | 3 वर्षे | कॉलेज प्रवेश |
| BFM (Financial Markets) | 3 वर्षे | कॉलेज प्रवेश |
💼 Professional Courses like CA, CS, CMA – Commerce नंतर Professional कोर्सेस (CA, CS, CMA)
| कोर्स नाव | माहिती |
|---|---|
| CA (Chartered Accountant) | ICAI मार्फत घेतले जाते, 3 टप्प्यांत परीक्षा (Foundation, Intermediate, Final) |
| CS (Company Secretary) | ICSI मार्फत घेतले जाते, Corporate Laws वर आधारित कोर्स |
| CMA (Cost & Management Accounting) | ICMAI मार्फत घेतले जाते, Manufacturing आणि Costing क्षेत्रासाठी उपयुक्त |
हे कोर्सेस Commerce क्षेत्रात सर्वात प्रतिष्ठित मानले जातात आणि उत्तम पगाराच्या संधी देतात.
🔄 Non-Commerce Fields After 12th Commerce – Commerce साठी Non-Commerce क्षेत्रातील पर्याय
कॉमर्स शाखेतील विद्यार्थी काही Non-Commerce कोर्सेसकडेही वळू शकतात:
- Hotel Management
- Digital Marketing
- Graphic Designing
- Mass Communication
- Event Management
- Interior Designing
- Animation & Multimedia
👮♂️ Government Job Opportunities in Commerce – Commerce नंतर सरकारी नोकरीच्या संधी
| नोकरी प्रकार | पात्रता | संबंधित परीक्षा |
|---|---|---|
| बँकिंग क्षेत्र | Graduation | IBPS PO, Clerk, RBI, SBI |
| MPSC / UPSC | Graduation | राज्य व केंद्रीय सेवा |
| SSC Exams | Graduation / 12वी | SSC CGL, CHSL |
| Defence (NDA/CDS) | १२वी / Graduation | UPSC NDA, CDS |
| Railways | Graduation / १२वी | RRB Exams |
📝 Entrance Exams After 12th Commerce – Commerce साठी प्रवेश परीक्षांची माहिती
| परीक्षा नाव | कोर्स / क्षेत्र | अधिकृत वेबसाइट |
|---|---|---|
| CUET | B.Com, BBA, BMS | cuet.samarth.ac.in |
| IPMAT | IIMs साठी Integrated MBA | iimcat.ac.in |
| NPAT | NMIMS साठी BBA / B.Com | nmims.edu |
| CA Foundation | Chartered Accountancy | icai.org |
| CS Foundation | Company Secretary | icsi.edu |
🏫 Best Commerce Colleges & Institutions – Commerce साठी सर्वोत्तम कॉलेजेस व संस्था
- Narsee Monjee College, Mumbai
- HR College of Commerce & Economics, Mumbai
- Symbiosis College of Arts & Commerce, Pune
- BMCC, Pune
- St. Xavier’s College, Mumbai
- Christ University, Bangalore
- Delhi University (DU)
📈 Career Scope in Commerce Stream – Commerce क्षेत्रातील करिअर स्कोप
- फायनान्स, बँकिंग, इंव्हेस्टमेंट सेक्टरमध्ये मोठ्या प्रमाणात संधी
- Entrepreneurship, Startups, आणि Consultancy क्षेत्र उघडे
- E-Commerce आणि Digital Sector मध्ये मागणी
- CA, CS, CMA झाल्यावर International Companies मध्ये नोकरीच्या संधी
🎨 After 12th Arts Branch (आर्ट्स शाखा)
📌What to Do After 12th Arts? – १२वी Arts नंतर काय करावं?
नमस्कार विद्यार्थ्यांनो! १२वी आर्ट्स झाल्यानंतर अनेक विद्यार्थ्यांना “आता पुढे काय?” असा प्रश्न पडतो. आर्ट्स शाखा ही केवळ इतिहास किंवा राज्यशास्त्रापुरती मर्यादित नसून यातून तुम्ही प्रशासन, पत्रकारिता, डिझाईन, मानसशास्त्र, आणि विविध स्पर्धा परीक्षांसाठी उत्तम तयारी करू शकता. योग्य दिशा निवडल्यास आर्ट्समधून खूप मोठं करिअर घडू शकतं.
🎓Degree Courses for Arts – Arts साठी उपलब्ध Degree कोर्सेस
| कोर्स नाव | अभ्यास कालावधी | मुख्य विषय |
|---|---|---|
| B.A. (General) | 3 वर्षे | History, Politics, Sociology |
| B.A. (Psychology) | 3 वर्षे | Psychology |
| B.A. (English / Marathi) | 3 वर्षे | Literature |
| B.A. (Journalism) | 3 वर्षे | Media, Communication |
| B.A. (Social Work) | 3 वर्षे | Sociology, Welfare |
| B.A. (Fine Arts / Drawing) | 3 वर्षे | Arts & Design |
💼 Professional & Vocational Courses After 12th Arts – Arts नंतर Professional व Vocational कोर्सेस
| कोर्स नाव | माहिती |
|---|---|
| B.Ed. (Teaching) | शिक्षक बनण्यासाठी आवश्यक, 2 वर्षे कोर्स |
| LLB (Law) | वकील/न्यायालयीन सेवा, 3 वर्षे / 5 वर्षे |
| BJMC (Journalism & Mass Comm.) | मीडिया व रिपोर्टिंग क्षेत्रासाठी |
| Hotel Management | हॉटेल, टुरिझम क्षेत्रासाठी |
| Event Management | इव्हेंट्स, ब्रँड प्रमोशन क्षेत्रासाठी |
| Fashion / Interior Designing | क्रिएटिव फील्डसाठी व्यावसायिक कोर्स |
🏛️ UPSC, MPSC & Competitive Exam Options – UPSC, MPSC आणि स्पर्धा परीक्षा देण्याच्या संधी
Arts शाखेतील विद्यार्थी UPSC, MPSC, PSI, STI, SSC, IBPS यांसारख्या स्पर्धा परीक्षा देण्यासाठी पूर्णपणे पात्र असतात. विशेषतः राज्यशास्त्र, इतिहास, समाजशास्त्र हे विषय असलेल्या विद्यार्थ्यांना प्रशासकीय सेवांमध्ये खूप चांगला स्कोप असतो.
| परीक्षा नाव | पात्रता | अधिकारी पदे |
|---|---|---|
| UPSC | पदवीधर | IAS, IPS, IFS, etc. |
| MPSC | पदवीधर | Dy. Collector, Tehsildar, PSI, STI |
| SSC CGL / CHSL | १२वी / पदवीधर | Central Govt पदे |
| IBPS / SBI Exams | पदवीधर | बँकिंग अधिकारी / लिपिक |
🎨Creative Careers After 12th Arts – Arts नंतर Creative Fields मधील करिअर
Arts शाखेतील विद्यार्थी अनेक क्रिएटिव्ह आणि डिजिटल फील्डमध्येही चांगलं करिअर करू शकतात:
- Journalism / Anchoring / Script Writing
- Graphic Designing
- Fine Arts / Painting
- Photography / Film Making
- Animation / VFX
- Content Writing / Copywriting
- Theatre / Acting / Direction
👮♀️ Government Job Opportunities After 12th Arts – Arts साठी सरकारी नोकरीचे पर्याय
| क्षेत्र | परीक्षा / पात्रता |
|---|---|
| पोलीस / सुरक्षा सेवा | MPSC, PSI |
| बँकिंग क्षेत्र | IBPS Clerk / PO |
| रेल्वे | RRB NTPC, Group D |
| शिक्षक भरती | B.Ed + TET/CTET |
| महसूल विभाग | तलाठी, क्लार्क भरती परीक्षा |
| डाक विभाग | India Post GDS, MTS |
🏫 Top Colleges for Arts – Arts साठी प्रसिद्ध कॉलेजेस
- Fergusson College, Pune
- SP College, Pune
- Elphinstone College, Mumbai
- St. Xavier’s College, Mumbai
- SNDT Women’s University, Mumbai
- Ramnarain Ruia College, Mumbai
- Banaras Hindu University (BHU), Varanasi
📈 Career Scope and Demand in Arts – Arts मध्ये करिअर स्कोप व डिमांड
- प्रशासन, मीडिया, शिक्षण, समाजसेवा, आणि क्रिएटिव्ह क्षेत्रात भरपूर संधी
- UPSC / MPSC सारख्या परीक्षांमध्ये चांगली कामगिरी
- Freelance Writing, Designing, आणि Consultancy सारख्या स्वरूपात काम
- NGOs आणि Government Projects मध्ये सहभाग
12वी नंतरच्या प्रमुख प्रवेश परीक्षा पोर्टल्सची यादी (Top Entrance Exam Portals After 12th)
| परीक्षा नाव (Exam Name) | अधिकृत वेबसाइट (Official Website) | माहिती (Info) |
|---|---|---|
| JEE (Engineering Entrance) | https://jeemain.nta.ac.in | इंजिनिअरिंग कोर्सेससाठी राष्ट्रीय प्रवेश परीक्षा (JEE Main) |
| NEET (Medical Entrance) | https://neet.nta.nic.in | वैद्यकीय शिक्षणासाठी राष्ट्रीय प्रवेश परीक्षा (NEET UG) |
| MHT CET (Maharashtra CET) | https://cetcell.mahacet.org | महाराष्ट्र राज्य स्तरीय CET (Engineering, Pharmacy इ.) |
| NID (Design Entrance) | https://admissions.nid.edu | डिझाईन कोर्सेससाठी राष्ट्रीय प्रवेश परीक्षा |
| NIFT (Fashion Technology) | https://www.nift.ac.in | फॅशन डिझाईन व टेक्नोलॉजीसाठी प्रवेश परीक्षा |
| CLAT (Law Entrance) | https://consortiumofnlus.ac.in | कायदा शिक्षणासाठी राष्ट्रीय प्रवेश परीक्षा (CLAT) |
| CUET (UG Admission Central Univs) | https://cuet.nta.nic.in/ | केंद्रीय विद्यापीठांसाठी अंडरग्रॅज्युएट प्रवेश परीक्षा |
| CA Foundation (Commerce Students) | https://www.icai.org | कॉमर्स विद्यार्थ्यांसाठी चार्टर्ड अकाउंटंट कोर्ससाठी प्रवेश |
| NDA (National Defence Academy) | https://upsc.gov.in | भारतीय संरक्षण दलात भरतीसाठी प्रवेश परीक्षा (NDA) |
| Hotel Management (NCHMCT JEE) | https://nchmjee.nta.nic.in | हॉटेल मॅनेजमेंट कोर्ससाठी राष्ट्रीय प्रवेश परीक्षा |
इतर भरती
NMMC Bharti 2025:12वी पास भरती नवी मुंबई महानगरपालिका मध्ये! पगार ₹81,100 रु.महिना!
CSIR CRRI Bharti 2025: केंद्रीय रस्ते संशोधन संस्थेत 12वी पाससाठी भरती! पगार ₹81,000 पर्यंत!
2 thoughts on “What to Do After 12th? 12वी नंतर काय करायचं? Science, Commerce आणि Arts साठी करिअर मार्गदर्शक 2025!”